Każdy rodzic chce dla swojego dziecka tego co najlepsze, aby było szczęśliwe i aby rozwijało się zgodnie ze swoim potencjałem. Tego rodzice szukają wybierając żłobek i przedszkole dla swoich dzieci. Liczą na to, że ich dziecko będzie traktowane z szacunkiem,  troską i miłością.

Ogromne znaczenie  ma komunikacja z dzieckiem. To jak dorośli (dotyczy to także opiekunów i nauczycieli)  traktują dziecko, jakie stosują metody, wyznają idee, będzie rzutowało na dalsze ich lata.

W żłobku Róża Montessori stawiamy na komunikację z dziećmi opartą na czterech filarach: Pedagogikę Montessori, Rodzicielstwo Bliskości, komunikację Porozumienia bez Przemocy oraz paradygmat wychowawczy Jespera Juula, który opiera się na zaufaniu w kompetencje i dobre intencje dziecka.

Maria Montessori była zdania, że „główną zasadą obserwacji jest umożliwienie dzieciom swobodnego wyrażania siebie” (Odkrycie dziecka. Palatum. 2014). Szacunek do dziecka łączy się ze wszystkimi sferami jego życia. Podważając jego prawa i zaprzeczając jego uczuciom, przekazujemy mu komunikat, że to co czuje, nie jest istotne.

Termin Rodzicielstwo Bliskości wprowadzony przez małżeństwo Sears prowadzące poradnię pediatryczną, opierał się na teorii przywiązania Bowlby’ego. Bazuje ona na przekonaniu, że dziecko tworzy z rodzicami (opiekunami) więź, która ma wpływ na jego przyszłość. Jeśli opiekun jest dostępny, wrażliwy na emocje i potrzeby dziecka, wzrasta szansa na zbudowanie bezpiecznego stylu przywiązania. Reakcje opiekuna sprawiają, że dziecko odbiera siebie jako godne miłości i uwagi. Dzieje się tak, ponieważ ma wsparcie opiekuna w trudnych dla niego sytuacjach. Ten styl zachowania towarzyszy później młodemu człowiekowi w kolejnych etapach jego życia. Przekłada się na budowanie przez niego relacji z otoczeniem i reagowania w sytuacjach stresowych.

NVC to skrót z języka angielskiego Nonviolent Communication, która według twórcy idei- amerykańskiego psychologa Marshalla B. Rosenberg’a jest komunikacją opartą na empatii wobec drugiego człowieka. Porozumienie bez przemocy zakłada eliminację stosowania etykiet i ocen. Marshall B. Rosenberg uważał, że za uczuciami kryją się potrzeby. Jeśli są one niezaspokojone, pojawia się złość, irytacja, bezsilność. W komunikacji z dzieckiem, my jako dorośli jesteśmy odpowiedzialni za własne emocje. W utrzymaniu dobrej relacji pomocne są cztery kroki: obserwacja (bez oceniania), uczucia, potrzeby, prośby. Dzięki wsłuchiwaniu się w siebie i innych, współodczuwanie i spojrzenie na zachowanie dziecka z innej perspektywy, możemy dostrzec źródło problemu i zaproponować odpowiednie wsparcie. NVC pomaga dzieciom postrzegać siebie i innych w pozytywnym świetle.

W żłobku Róża Montessori bliskie jest nam podejście Jespera Juula, duńskiego pedagoga i psychoterapeuty. Jego książka „Twoje kompetentne dziecko” przyczyniła się do przełomu w postrzeganiu relacji dorosły-dziecko. Dzięki niemu rodzice i specjaliści zaczęli odchodzić od założeń tzw. czarnej pedagogiki, gdzie były promowane kary i wywieranie presji. Juul przekonywał, że autorytarny styl wychowania oparty na posłuszeństwie i przemocy ma negatywny czy wręcz druzgocący wpływ na psychikę. Zachęcał do budowania relacji opartej na zaufaniu do dziecka i jego kompetencji.

„Twierdząc, że dzieci są kompetentne, chcę powiedzieć, że mogą one nauczyć nas tego, co powinniśmy wiedzieć. Dzieci dają nam informację zwrotną, która umożliwia nam odzyskanie utraconych umiejętności i pomaga pozbyć się nieskutecznych, nieczułych i destrukcyjnych wzorców zachowania. Czerpanie wiedzy od własnych dzieci wymaga dużo więcej niż tylko prowadzenia z nimi rozmowy. Musimy zbudować z nimi prawdziwy dialog, którego wielu dorosłych nie potrafi nawiązać nawet z innymi dorosłymi: osobisty dialog oparty na poszanowaniu godności obu stron.” (Twoje kompetentne dziecko. Wydawnictwo Mind. 2011).

Juul wspomina również o odpowiedzialności osobistej osoby dorosłej za swoje działania, emocje i nieobciążanie nimi dziecka. To od opiekuna, rodzica zależy jak wygląda ich relacja i w przypadku trudności, to dorosły szuka sposobów na naprawienie błędów.

Kontakt z dziećmi oparty na wspomnianych 4 filarach, pozwala na zaszczepienie w nich wiary w siebie. Naszym celem jest zapewnienie miejsca, gdzie dzieci czują się kochane i akceptowane. Zyskują w ten sposób podstawy do prawidłowego rozwoju i nabywania umiejętności, mierzenia się w przyszłości z kolejnymi wyzwaniami.

Marta Olszewska Grabska